Niskie libido, czyli obniżony popęd seksualny, to problem dotykający wielu ludzi niezależnie od płci i wieku. Spadek zainteresowania aktywnością seksualną może być stresujący, wpłynąć negatywnie na relacje partnerskie oraz obniżyć poczucie własnej wartości. Zjawisko to ma wiele przyczyn, w tym fizycznych, psychologicznych oraz społecznych. Zrozumienie jego natury oraz wprowadzenie odpowiednich strategii radzenia sobie z nim może znacząco poprawić jakość życia. W niniejszym artykule omówimy przyczyny niskiego libido, a także skuteczne metody radzenia sobie z tym problemem, bazując na aktualnych badaniach naukowych.
Czym jest libido?
Libido to termin opisujący popęd seksualny lub pragnienie aktywności seksualnej. Freud, twórca teorii psychoanalizy, traktował libido jako podstawową energię napędową człowieka, wpływającą na zachowania, marzenia i relacje. Może się ono różnić się u każdej osoby i zmieniać się w ciągu życia pod wpływem czynników biologicznych, psychologicznych, jak i społecznych. Uważa się, że zdrowe libido jest ważnym elementem ogólnego zdrowia psychicznego i fizycznego.
Badania pokazują, że na popęd seksualny wpływają hormony, takie jak testosteron i estrogen, ale również neurotransmitery, takie jak dopamina i serotonina. Na przykład badania przeprowadzone na University of California w 2018 roku wykazały, że poziom dopaminy, neurotransmitera odpowiedzialnego za odczuwanie przyjemności, jest bezpośrednio związany z poziomem libido u ludzi.
Przyczyny niskiego libido
Niskie libido może wynikać z wielu różnych przyczyn, zarówno fizjologicznych, jak i psychologicznych. Zrozumienie tych przyczyn jest kluczem do skutecznego radzenia sobie z problemem. W tym rozdziale omówimy najważniejsze przyczyny niskiego libido, oparte na badaniach naukowych.
1. Hormonalne wahania
Hormony odgrywają kluczową rolę w regulacji popędu seksualnego zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Estrogen i testosteron to dwa główne hormony związane z popędem seksualnym. U kobiet poziom estrogenów zmienia się w ciągu cyklu miesiączkowego, a także w trakcie ciąży, po porodzie i podczas menopauzy. U mężczyzn kluczowym hormonem wpływającym na libido jest testosteron, którego poziom może spadać z wiekiem.
Badania wskazują, że obniżenie poziomu testosteronu może prowadzić do zmniejszenia zainteresowania seksem u mężczyzn. W badaniu przeprowadzonym w 2017 roku przez Mayo Clinic stwierdzono, że mężczyźni z niskim poziomem testosteronu doświadczają znacznego spadku libido i energii. Z kolei u kobiet w okresie menopauzy niski poziom estrogenów często powoduje spadek popędu seksualnego i zmniejszenie satysfakcji z życia intymnego, co zostało udokumentowane w badaniach opublikowanych przez „Journal of Women’s Health” w 2016 roku.
2. Problemy zdrowotne
Różne problemy zdrowotne mogą negatywnie wpływać na popęd seksualny. Cukrzyca, choroby serca, otyłość, zaburzenia hormonalne i problemy z tarczycą to tylko niektóre z przykładów, które mogą prowadzić do obniżenia popędu seksualnego.
Choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca typu 2, często wiążą się z problemami naczyniowymi, które mogą utrudniać przepływ krwi do narządów płciowych, co z kolei prowadzi do problemów z erekcją i obniżonego libido. Badania przeprowadzone w 2019 roku przez American Diabetes Association wykazały, że mężczyźni z cukrzycą są o 40% bardziej narażeni na problemy z libido w porównaniu do zdrowych mężczyzn.
Innym ważnym czynnikiem wpływającym na libido jest zdrowie psychiczne. Depresja i zaburzenia lękowe są często powiązane z obniżonym popędem seksualnym. W 2017 roku badania opublikowane w „The Journal of Sexual Medicine” wykazały, że pacjenci cierpiący na depresję mają istotnie niższe libido w porównaniu do osób bez objawów depresyjnych. Leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI, które często stosowane są w leczeniu depresji, mogą je również obniżać.
3. Czynniki psychologiczne
Psychologiczne aspekty, takie jak stres, niska samoocena, traumy z przeszłości, a także problemy w relacjach partnerskich, mogą w znacznym stopniu wpływać na libido. Zdrowie psychiczne i emocjonalne jest kluczowe w utrzymaniu zdrowego życia seksualnego.
Stres jest jednym z głównych czynników obniżających libido. Kortyzol, hormon stresu, wpływa na produkcję hormonów płciowych i może hamować popęd seksualny. Badania z 2020 roku opublikowane w „Psychology & Sexuality” wykazały, że osoby z przewlekłym stresem mają znacznie niższy popęd seksualny, a techniki radzenia sobie ze stresem, takie jak medytacja czy terapia poznawczo-behawioralna, mogą pomóc w jego redukcji.
Również niska samoocena i negatywne postrzeganie własnego ciała mogą obniżać libido. Badania przeprowadzone na University of Chicago w 2019 roku wykazały, że osoby, które odczuwają wstyd związany z wyglądem swojego ciała, mają znacznie obniżone zainteresowanie aktywnością seksualną, a terapia poznawczo-behawioralna była skuteczna w poprawie ich samooceny i libido.
4. Zmęczenie i brak snu
Brak snu i chroniczne zmęczenie to kolejne czynniki, które mogą obniżać libido. Odpoczynek i regeneracja są niezbędne dla zdrowia fizycznego i psychicznego, a ich brak może negatywnie wpływać na poziom energii oraz zainteresowanie seksem.
W badaniach opublikowanych w 2015 roku w „Journal of Sexual Medicine” stwierdzono, że kobiety, które miały regularny, odpowiedni sen, miały wyższy poziom libido w porównaniu z kobietami cierpiącymi na bezsenność. Badania te sugerują, że brak snu wpływa na produkcję hormonów, co z kolei prowadzi do obniżonego popędu seksualnego.
5. Czynniki społeczne i kulturowe
Normy społeczne i kulturowe mają znaczący wpływ na postrzeganie seksualności, co może wpływać na libido. W społeczeństwach, gdzie seksualność jest tabularyzwana lub obarczona wstydem, jednostki mogą doświadczać obniżonego popędu seksualnego z powodu presji społecznej i poczucia winy.
Badania przeprowadzone w 2018 roku przez University of British Columbia wykazały, że osoby wychowane w środowiskach religijnych lub konserwatywnych częściej zgłaszały problemy z libido, szczególnie w kontekście winy związanej z aktywnością seksualną. Edukacja seksualna, otwarte rozmowy o seksualności oraz zrozumienie własnych potrzeb mogą pomóc w redukcji tego typu problemów.
Jak radzić sobie z niskim libido?
Na szczęście istnieje wiele metod, które mogą pomóc w rozwiązaniu jego obniżonego poziomu. Zrozumienie jego przyczyn i zastosowanie odpowiednich strategii może pomóc w poprawie jakości życia seksualnego.
1. Rozpoznanie przyczyny
Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z niskim libido jest zidentyfikowanie przyczyny problemu. W tym celu warto skonsultować się z lekarzem, seksuologiem lub terapeutą. Rozmowa z profesjonalistą może pomóc w odkryciu, czy problem wynika z czynników fizjologicznych, psychologicznych czy związanych z relacjami partnerskimi.
2. Zmiany w stylu życia
Jednym z najważniejszych kroków w poprawie libido jest wprowadzenie zdrowych nawyków życiowych. Regularna aktywność fizyczna, zbilansowana dieta, odpowiednia ilość snu oraz techniki radzenia sobie ze stresem mogą znacząco wpłynąć na ego poprawę.
Badania wykazały, że osoby aktywne fizycznie mają wyższy poziom testosteronu i lepsze samopoczucie, co pozytywnie wpływa na ich popęd seksualny. Regularna aktywność, zwłaszcza aerobowa i siłowa, poprawia krążenie krwi i podnosi poziom energii.
3. Komunikacja w związku
Komunikacja z partnerem jest kluczowa w radzeniu sobie z niskim libido. Otwarte rozmowy na temat potrzeb seksualnych, obaw i oczekiwań mogą pomóc w rozwiązaniu problemów, które wpływają na życie intymne
Pomoc seksuologa w Centrum Relacji Mindcare
Seksuolog jest specjalistą, który pomaga osobom zmagającym się z różnymi problemami związanymi z seksualnością, w tym niskim libido. Jego rola w tym kontekście obejmuje zarówno diagnozowanie przyczyn obniżonego popędu seksualnego, jak i wspieranie pacjenta w ich przezwyciężaniu. Poniżej znajdują się szczegółowe kroki, jakie seksuolog podejmuje w celu pomocy osobom z niskim libido.
1. Diagnoza przyczyn niskiego libido
Jednym z pierwszych kroków, które podejmuje seksuolog, jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu i ocena ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Seksuolog zadaje pytania dotyczące:
- Fizycznych aspektów zdrowia: może zapytać o ogólny stan zdrowia, choroby przewlekłe, zaburzenia hormonalne, przyjmowane leki oraz ich potencjalny wpływ.
- Aspektów psychologicznych: pytania mogą dotyczyć poziomu stresu, obecności depresji, lęków, traumy z przeszłości, które mogą wpływać na libido.
- Relacji partnerskich: seksuolog ocenia, czy problemy w związku, takie jak brak komunikacji, konflikty, czy brak emocjonalnej bliskości, mogą mieć wpływ na obniżone libido.
W zależności od uzyskanych informacji, seksuolog może skierować pacjenta na dodatkowe badania, np. hormonalne, które mogą pomóc w zidentyfikowaniu przyczyn problemu.
2. Edukacja i normalizacja problemu
Wielu pacjentów zgłaszających się do seksuologa może czuć wstyd lub niepewność z powodu swojego problemu z libido. Seksuolog odgrywa kluczową rolę w normalizacji problemu. Edukuje pacjenta, że zmiany w libido są częste i mogą mieć wiele przyczyn, zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych. Wiedza na temat tego, że niskie libido nie jest czymś niezwykłym, często pomaga pacjentom poczuć się bardziej zrelaksowanymi i otwartymi na poszukiwanie rozwiązań.
3. Terapia psychologiczna i poznawczo-behawioralna
W wielu przypadkach niskie libido może być związane z problemami emocjonalnymi, stresem, lękami czy negatywnym obrazem ciała. Seksuolog może zaproponować terapię psychologiczno – seksuologiczną, aby pomóc pacjentowi w identyfikacji i zmianie negatywnych wzorców myślowych, które wpływają na jego seksualność.
- Terapia: W ramach terapii seksuolog pomaga pacjentowi zidentyfikować myśli i przekonania, które mogą wpływać na jego niskie libido, takie jak negatywne postrzeganie swojego ciała, obawy związane z seksem, a nawet poczucie winy lub lęk związany z aktywnością seksualną. Poprzez pracę nad zmianą tych wzorców myślowych, pacjent uczy się radzić sobie z emocjami, które wpływają na jego życie seksualne.
- Techniki relaksacyjne: Seksuolog może również wprowadzić techniki radzenia sobie ze stresem, takie jak medytacja, techniki oddechowe lub inne formy relaksacji, które pomagają zredukować stres, wpływający negatywnie na libido.
4. Terapia par
Często niskie libido jednego z partnerów jest problemem, który dotyczy całego związku. W takich przypadkach seksuolog może zaproponować terapię dla par. Celem terapii jest poprawa komunikacji między partnerami, zrozumienie wzajemnych potrzeb seksualnych i emocjonalnych, a także praca nad rozwiązaniem konfliktów lub barier, które mogą wpływać na życie seksualne.
W trakcie terapii par seksuolog:
- Uczy partnerów, jak otwarcie rozmawiać o swoich potrzebach seksualnych bez osądzania czy krytyki.
- Pomaga im lepiej zrozumieć siebie nawzajem i zbudować większą bliskość emocjonalną, która często jest kluczowa dla zdrowego życia seksualnego.
- Proponuje techniki i ćwiczenia, które mają na celu poprawę intymności fizycznej, np. ćwiczenia dotykowe, które pomagają partnerom zbliżyć się do siebie w sposób niezwiązany bezpośrednio z seksem.
Badania przeprowadzone w 2018 roku przez Journal of Sex & Marital Therapy wykazały, że terapia par prowadzona przez seksuologa przynosi znaczną poprawę w relacjach intymnych, zwiększając satysfakcję z życia seksualnego u 75% par.
5. Zmiana stylu życia
Seksuolog może doradzić pacjentowi zmiany w stylu życia, które mogą pozytywnie wpłynąć na libido. Wskazówki te mogą obejmować:
- Zwiększenie aktywności fizycznej: Regularne ćwiczenia poprawiają krążenie krwi, podnoszą poziom energii i poprawiają samopoczucie, co może korzystnie wpływać na libido.
- Zbilansowaną dietę: Seksuolog może zalecić wprowadzenie do diety produktów bogatych w cynk, witaminy z grupy B, a także zdrowe tłuszcze, które mogą wspierać zdrowie seksualne.
- Poprawę jakości snu: Brak odpowiedniego odpoczynku jest jednym z najczęstszych czynników obniżających libido. Seksuolog może zalecić techniki higieny snu, aby pacjent mógł lepiej się regenerować.
6. Terapia hormonalna
W niektórych przypadkach, gdy seksuolog uzna, że niskie libido może być wynikiem zaburzeń hormonalnych, może skierować pacjenta do endokrynologa lub specjalisty w celu oceny poziomu hormonów. Jeśli problem wynika z niskiego poziomu testosteronu lub estrogenów, seksuolog może zaproponować terapię hormonalną.
Badania opublikowane w „Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism” w 2019 roku wykazały, że terapia hormonalna, zwłaszcza u mężczyzn z niskim poziomem testosteronu, może znacząco poprawić libido i jakość życia seksualnego.
7. Indywidualne podejście
Każda osoba jest inna, dlatego seksuolog dostosowuje terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. Ważne jest, aby znaleźć odpowiednie podejście, które będzie skuteczne dla danej osoby, a jednocześnie uwzględni jej specyficzne problemy i potrzeby. Często proces ten wymaga czasu i zaangażowania ze strony pacjenta, ale z odpowiednią pomocą i wsparciem, można skutecznie radzić sobie z problemem niskiego libido.
Seksuolog nie tylko pomaga w rozwiązaniu problemu niskiego libido, ale także wspiera pacjenta w zrozumieniu swojej seksualności, poprawie samoakceptacji i budowaniu zdrowych, satysfakcjonujących relacji intymnych.
Przy niskim libido zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, warto przeprowadzić szereg badań medycznych, aby zdiagnozować potencjalne przyczyny tego problemu. Odpowiednie badania mogą pomóc lekarzowi lub seksuologowi określić, czy niskie libido wynika z problemów hormonalnych, zdrowotnych czy innych czynników. Oto zalecane badania dla obu płci:
Badania dla mężczyzn przy niskim libido:
- Badanie poziomu testosteronu
Testosteron to kluczowy hormon wpływający na libido u mężczyzn. Jego niedobór może być jedną z głównych przyczyn obniżonego popędu seksualnego. Badanie wykonuje się zwykle rano, kiedy poziom testosteronu jest najwyższy. - Badanie poziomu SHBG (globulina wiążąca hormony płciowe)
SHBG wpływa na dostępność wolnego testosteronu w organizmie. Podwyższone poziomy SHBG mogą zmniejszać ilość aktywnego testosteronu, co może prowadzić do obniżenia libido. - Badanie poziomu prolaktyny
Wysoki poziom prolaktyny, hormonu odpowiedzialnego za regulację wielu funkcji fizjologicznych, może powodować spadek libido. Hiperprolaktynemia, czyli nadmiar prolaktyny, często związana jest z zaburzeniami hormonalnymi, guzami przysadki czy lekami. - Badanie poziomu LH (hormon luteinizujący) i FSH (hormon folikulotropowy)
LH i FSH regulują produkcję testosteronu oraz spermatogenezę. Niski poziom tych hormonów może wskazywać na problemy z funkcjonowaniem przysadki mózgowej lub jąder. - Badanie poziomu estradiolu
Estradiol jest żeńskim hormonem, który w niewielkich ilościach występuje również u mężczyzn. Jego zbyt wysoki poziom może wpływać na zmniejszenie libido i obniżenie poziomu testosteronu. - Badanie funkcji tarczycy (TSH, FT3, FT4)
Zaburzenia tarczycy, zarówno nadczynność, jak i niedoczynność, mogą wpływać na libido, dlatego warto ocenić funkcję tarczycy poprzez badanie TSH oraz wolnych hormonów tarczycy FT3 i FT4. - Badanie poziomu glukozy we krwi (badanie cukru) lub test na insulinooporność
Cukrzyca i insulinooporność mogą mieć negatywny wpływ na libido, szczególnie w przypadku problemów z przepływem krwi, co może prowadzić do zaburzeń erekcji. - Lipidogram (profil lipidowy)
Wysoki poziom cholesterolu i triglicerydów może wpływać na przepływ krwi i zdrowie układu krążenia, co z kolei może prowadzić do problemów z erekcją i obniżonym libido.
Badania dla kobiet przy niskim libido:
- Badanie poziomu estrogenu
Estrogen odgrywa kluczową rolę w regulacji popędu seksualnego u kobiet. Spadek poziomu estrogenu, zwłaszcza w okresie menopauzy lub po porodzie, może prowadzić do niskiego libido, suchości pochwy i dyskomfortu podczas stosunku. - Badanie poziomu testosteronu
Chociaż testosteron jest postrzegany głównie jako męski hormon, odgrywa również istotną rolę w libido u kobiet. Niski poziom testosteronu u kobiet może wpływać na obniżenie popędu seksualnego. - Badanie poziomu progesteronu
Progesteron, zwłaszcza w drugiej fazie cyklu miesiączkowego, wpływa na nastrój i energię. Niski poziom progesteronu może prowadzić do zmniejszenia libido i ogólnego złego samopoczucia. - Badanie poziomu SHBG (globulina wiążąca hormony płciowe)
Podobnie jak u mężczyzn, poziom SHBG u kobiet może wpływać na dostępność testosteronu i estrogenów, co przekłada się na libido. - Badanie poziomu prolaktyny
Wysoki poziom prolaktyny u kobiet może hamować owulację i zmniejszać poziom estrogenów, co prowadzi do zmniejszenia zainteresowania seksem. Hiperprolaktynemia może być również związana z laktacją lub problemami hormonalnymi. - Badanie poziomu LH i FSH
Te hormony kontrolują funkcję jajników i produkcję hormonów płciowych. Nieprawidłowy poziom LH i FSH może wskazywać na problemy z funkcjonowaniem jajników, np. w przypadku zespołu policystycznych jajników (PCOS), co może wpływać na libido. - Badanie funkcji tarczycy (TSH, FT3, FT4)
Problemy z tarczycą mogą prowadzić do obniżonego libido u kobiet, podobnie jak u mężczyzn. Niedoczynność tarczycy może powodować zmęczenie, depresję i suchość pochwy, które wpływają na życie seksualne. - Badanie poziomu glukozy we krwi
Zaburzenia metaboliczne, takie jak cukrzyca, mogą prowadzić do problemów hormonalnych, zmniejszonego przepływu krwi i zmniejszenia zainteresowania seksem. - Badanie poziomu witaminy D i żelaza
Niedobór witaminy D i żelaza może prowadzić do zmęczenia, osłabienia oraz obniżenia nastroju, co pośrednio wpływa na libido. Warto zbadać te parametry, szczególnie jeśli pojawiają się objawy takie jak senność czy osłabienie.
Dodatkowe badania dla obu płci:
- Profil hormonalny nadnerczy (kortyzol)
Nadmiar stresu prowadzący do podwyższonego poziomu kortyzolu może wpływać na libido, powodując zmęczenie i obniżenie popędu seksualnego. Badanie poziomu kortyzolu pozwala ocenić wpływ stresu na organizm. - USG narządów rodnych (USG ginekologiczne/USG prostaty)
W przypadku kobiet warto zbadać stan narządów rodnych, aby wykluczyć schorzenia, takie jak torbiele jajników czy mięśniaki macicy, które mogą wpływać na życie seksualne. U mężczyzn badanie prostaty może wykryć jej powiększenie lub inne zmiany wpływające na funkcje seksualne. - Badania neurologiczne
Zaburzenia neurologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane, mogą wpływać na libido oraz zdolność do odczuwania przyjemności seksualnej. W niektórych przypadkach warto skonsultować się z neurologiem.
Te badania pomagają w identyfikacji przyczyn niskiego libido i są podstawą do dalszej diagnostyki oraz leczenia prowadzonego przez seksuologa, ginekologa, endokrynologa lub urologa.
Niskie libido FAQ :
Libido to popęd seksualny, który może zmieniać się pod wpływem różnych czynników, takich jak hormony, stan zdrowia fizycznego i psychicznego, stres, zmęczenie, problemy w związku oraz przyjmowane leki. Obniżenie libido może być wynikiem wielu złożonych przyczyn i wymaga indywidualnego podejścia do diagnozy.
Najczęstsze przyczyny to wahania hormonalne (zwłaszcza niskie poziomy testosteronu i estrogenów), choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca i choroby serca, depresja, stres, zmęczenie, problemy w relacjach, a także wpływ niektórych leków, np. antydepresantów.
Seksuolog może zdiagnozować przyczyny problemu, prowadzić terapię psychologiczną lub poznawczo-behawioralną, zaproponować terapię dla par, doradzić w zakresie stylu życia, zalecić suplementy lub skierować na terapię hormonalną, jeśli problem wynika z zaburzeń hormonalnych.
Pierwsza wizyta zazwyczaj polega na szczegółowym wywiadzie, podczas którego seksuolog zadaje pytania dotyczące zdrowia fizycznego, psychicznego, stylu życia oraz relacji partnerskich. To kluczowy etap w zrozumieniu problemu i określeniu dalszego planu leczenia.
Tak, terapia dla par może być bardzo skuteczna, zwłaszcza gdy niskie libido wynika z problemów w relacji, takich jak brak bliskości emocjonalnej, trudności komunikacyjne lub inne konflikty. Terapia pomaga poprawić komunikację i zrozumienie potrzeb seksualnych obojga partnerów.
Tak, niektóre leki przeciwdepresyjne, szczególnie z grupy SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny), mogą obniżać libido. W takich przypadkach seksuolog może zasugerować zmianę leku lub inne metody radzenia sobie z problemem.
Poprawa stylu życia obejmuje regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę, odpowiednią ilość snu oraz redukcję stresu. Wszystkie te elementy mogą przyczynić się do zwiększenia poziomu energii, lepszego samopoczucia i poprawy.
Tak, niektóre naturalne suplementy, takie jak maca peruwiańska, żeń-szeń czy L-arginina, mogą wspierać zdrowie seksualne i poprawić libido. Jednak przed ich zastosowaniem warto skonsultować się z lekarzem lub seksuologiem.
Terapia hormonalna, zwłaszcza u mężczyzn z niskim poziomem testosteronu, może być skuteczna w poprawie libido. U kobiet w okresie menopauzy stosuje się terapię estrogenową. Zawsze powinna być prowadzona pod kontrolą lekarza, aby minimalizować ryzyko działań niepożądanych.
Czas trwania terapii zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta oraz przyczyn niskiego libido. W niektórych przypadkach poprawa może nastąpić już po kilku tygodniach, w innych potrzeba więcej czasu. Terapia jest procesem, który wymaga zaangażowania pacjenta i regularnych spotkań z seksuologiem.